Quang cảnh phiên họp, sáng 19/5. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Tờ trình của Chính phủ nêu rõ: Quốc hội đã quyết định chủ trương đầu tư Dự án tại Nghị quyết số 59/2022/QH15 ngày 16/6/2022, trong đó đầu tư khoảng 53,7 km đường cao tốc, tốc độ thiết kế 100 km/h; quy mô 4-6 làn xe; sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 17.837 tỷ đồng; chia thành 3 dự án thành phần, bao gồm: 

Dự án thành phần 1 dài khoảng 16 km, quy mô 4 làn xe; sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 6.240 tỷ đồng, sơ bộ chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khoảng 3.589 tỷ đồng.

Dự án thành phần 2 dài khoảng 18,2 km, quy mô 4-6 làn xe; sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 6.407 tỷ đồng; sơ bộ chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khoảng 1.707 tỷ đồng.

Dự án thành phần 3 dài khoảng 19,5 km; quy mô 4 làn xe; sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 5.190 tỷ đồng; sơ bộ chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khoảng 1.333 tỷ đồng.

Về nguồn vốn đầu tư, gồm: Thứ nhất, ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2025 là 14.270 tỷ đồng, trong đó ngân sách trung ương là 11.000 tỷ đồng; ngân sách địa phương là 3.270 tỷ đồng (tỉnh Đồng Nai là 2.600 tỷ đồng và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu là 670 tỷ đồng); thứ hai, ngân sách trung ương giai đoạn 2026 - 2030 là 3.567 tỷ đồng.

Nội dung được kiến nghị điều chỉnh là điều chỉnh sơ bộ tổng mức đầu tư toàn bộ Dự án tăng từ 17.837 tỷ đồng lên 21.551 tỷ đồng (tăng 3.714 tỷ đồng), trong đó: Dự án thành phần 1 là 6.693 tỷ đồng; Dự án thành phần 2 là 7.642 tỷ đồng; Dự án thành phần 3 là 7.216 tỷ đồng. 

Cùng với đó là đề xuất điều chỉnh nguồn vốn: Ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2025 là 17.124 tỷ đồng (tăng 2.854 tỷ đồng), trong đó ngân sách trung ương là 12.144 tỷ đồng, ngân sách địa phương là 4.980 tỷ đồng (tỉnh Đồng Nai 2.969 tỷ đồng và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu 2.011 tỷ đồng); ngân sách trung ương giai đoạn 2026 - 2030 là 4.427 tỷ đồng (tăng 860 tỷ đồng).

Lý do điều chỉnh được nêu tại Tờ trình là do quá trình triển khai thực hiện Dự án đã phát sinh một số yếu tố làm tăng tổng mức đầu tư của các Dự án thành phần được Bộ Xây dựng và UBND các tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu phê duyệt, dẫn đến tăng sơ bộ tổng mức đầu tư Dự án đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 59/2022/QH15, cụ thể là tăng chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư và chi phí đầu tư xây dựng. 

Theo Báo cáo thẩm tra về điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1 của Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, về căn cứ, thẩm quyền điều chỉnh và hồ sơ Dự án, căn cứ quy định của Luật Đầu tư công, việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án là phù hợp. Hồ sơ Dự án cơ bản đáp ứng yêu cầu quy định tại Điều 21 của Luật Đầu tư công. 

Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng cơ bản nhất trí với sự cần thiết điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án với những lý do đã được nêu tại Tờ trình của Chính phủ, tuy nhiên đề nghị làm rõ hơn nguyên nhân khách quan, chủ quan và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc chuẩn bị đầu tư Dự án chưa kỹ lưỡng dẫn đến tăng chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và chi phí đầu tư xây dựng so với sơ bộ tổng mức đầu tư đã được Quốc hội quyết nghị cho Dự án.

Đối với các nội dung cụ thể điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, sơ bộ tổng mức đầu tư Dự án tăng 3.714 tỷ đồng (tương đương khoảng 20,8% sơ bộ tổng mức đầu tư Dự án đã được Quốc hội quyết định) là khá lớn, đề nghị tiếp tục rà soát các chi phí tăng, giảm của Dự án và phân tích, bổ sung để làm rõ hơn việc tăng, giảm các chi phí này nhằm bảo đảm tính chính đáng, hợp lý trong việc đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án.

Về nguồn vốn và khả năng cân đối vốn, theo Tờ trình, tổng mức đầu tư Dự án tăng thêm là 3.714 tỷ đồng, dự kiến bố trí vốn trong giai đoạn 2021 - 2025 là 2.854 tỷ đồng và giai đoạn 2026 - 2030 là 860 tỷ đồng.

Đối với nguồn vốn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2025, để có nguồn vốn bố trí kịp thời, bảo đảm Dự án không bị kéo dài, sớm đưa vào khai thác sử dụng, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng làm rõ hơn nguồn vốn và khả năng cân đối vốn cho Dự án. Đồng thời, một số ý kiến cho rằng, thực hiện chủ trương sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, hai địa phương này sẽ được sáp nhập vào các đơn vị hành chính mới nên có thể ảnh hưởng đến khả năng bố trí và điều phối nguồn vốn địa phương theo kế hoạch, do đó đề nghị Thủ tướng Chính phủ và UBND các địa phương làm cơ quan chủ quản chịu trách nhiệm bảo đảm bố trí đủ vốn cho Dự án.

Đối với nguồn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2026 - 2030, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 70/2025/UBTVQH15 ngày 7/2/2025 quy định về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2026 - 2030, do đó đề nghị Chính phủ tổng hợp nhu cầu vốn của Dự án trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Ngoài ra, có ý kiến đề nghị làm rõ hơn tính khả thi, khả năng bố trí vốn cho việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án trong điều kiện ngân sách nhà nước đồng thời phải thực hiện rất nhiều dự án quan trọng trong giai đoạn hiện nay. Đồng thời, Chính phủ chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu và cam kết bảo đảm tiến độ, chất lượng của Dự án, xác định thời gian hoàn thành đưa vào sử dụng, không để tiếp tục xảy ra tình trạng tăng vốn đối với Dự án.